Ponzi là gì? Với những lời cam kết về một tương lai vô cùng hấp dẫn thì đây chính là loại hình “trap” trong giới tài chính. Ponzi không chỉ có mặt ở những kênh đầu tư kiểu truyền thống mà nó còn đang dần dần tiến vào thị trường tiền mã hoá. Để bản thân không phải là nạn nhân của mô hình lừa đảo này thì mỗi nhà đầu tư nên hiểu rõ về khái niệm, cách vận hành cũng như dấu hiệu nhận dạng. Hãy cùng BlogTrading tìm hiểu về mô hình Ponzi qua nội dung bên dưới.
Tổng quan về mô hình đa cấp Ponzi
Mô hình Ponzi là gì?
Ponzi chính là một mô hình dùng để lừa đảo trong giới tài chính giống với đa cấp. Nhà đầu tư tham gia trước sẽ được nhận lợi nhuận từ tiền đầu tư của người đến sau, hình thành cảm giác ảo là có thu về lợi nhuận.
Mô hình đa cấp Ponzi mở rộng quy mô rất nhanh chỉ với khoảng thời gian ngắn, đa phần mọi người đều đuổi theo lợi nhuận lớn được tuyên truyền. Tuy nhiên, nếu kẻ đứng đầu ôm tiền bỏ chạy thì mô hình trên sẽ lập tức phá sản, số lượng nhà đầu tư đồng loạt đưa ra yêu cầu rút tiền cũng chính là một trong những nguyên nhân khiến cho dự án đa cấp bị xoá sổ.
Hình dạng hoạt động của Ponzi Scheme là gì? Nó thường xuất hiện ở các dạng phổ biến như chứng khoán, đầu tư vào bất động sản, đầu tư vào tiền điện tử, huy động tiền gửi,…
Ai đã tạo ra mô hình Ponzi?
Sau khi đã hiểu trò lừa Ponzi là gì, chúng ta hãy cùng nhau nghiên cứu về nơi xuất phát của mô hình lừa đảo này nhé.
Mô hình Ponzi được đặt dựa vào tên của một người Ý gốc Mỹ là Charles Ponzi, ông trở nên được chú ý sau sự kiện lừa đảo với số tiền 15 triệu đô với số nạn nhân khổng lồ vào năm 1920. Tận dụng sự chênh lệch giá giữa những tem phiếu trên thế giới ông đã thực hiện việc mua IRC (loại phiếu hồi đáp cho thu từ ở quốc tế) trên khắp thế giới và đem chúng bán lại ở Mỹ với mức giá cao hơn rất nhiều, theo ước tính lợi nhuận mà ông nhận được hơn 400%.
Để hỗ trợ cho dự án này phát triển hơn nữa thì ông đã đi vay tiền của những người xung quanh. Song song đó, Charles còn cam đoan sẽ cho nhà đầu tư mức lợi nhuận 50% chỉ với khoảng thời gian là một tháng rưỡi, nếu đầu tư trong vòng ba tháng thì lợi nhuận đạt được là 100%. Vì những lời đường mật đó mà đã có rất nhiều nhà đầu tư tham gia vào dự án này. Thời thời kỳ bùng nổ nhất, Charles đã thu về 1 triệu đô chỉ với khoảng thời gian là bảy ngày.
Trong khoảng thời gian rất ngắn dự án của ông vẫn không thể hoạt động một cách ổn định. Lượng IRC về chưa ông thu mua không đủ khả năng để đáp ứng cho những khoản thanh toán. Tháng 8/1920, trò lừa Ponzi đã chính thức phá sản khi liên tiếp có những nhà đầu tư yêu cầu tiền. Dựa vào Boston Post, Charles đã cuỗm đến 20 triệu USD của 40.000 khách hàng đồng thời làm cho 6 ngân hàng phải sụp đổ.
Thành phần tham gia vào mô hình Ponzi
Mô hình đa cấp Ponzi được triển khai bởi một cá nhân hoặc cũng có thể là tổ chức đứng đầu, họ sẽ đẩy mạnh quy mô vận hành thông qua việc kêu gọi những nhà đầu tư gia nhập đồng thời cam kết sẽ hỗ trợ nhà đầu tư thu về nguồn lợi nhuận hấp dẫn. Xét về tính thực tế, họ dùng tiền của những nhà đầu tư tham gia sau để trả cho những nhà đầu tư tham gia ban đầu.
Chính vì lý do đó mà mô hình vận hành không được ổn định và dẫn đến kết quả là phá sản. Đặc biệt là các dự án không thể nhận nguồn đầu tư mới để chi trả cho những nhà đầu tư gia nhập ban đầu.
Những mô hình ponzy thường vận hành với những nhân tố sau:
- Người thành lập: Là người khởi xướng ra mô hình trò lừa Ponzi, đây sẽ là người dẫn dắt mô hình. Khai thác sự phức tạp nhằm chiếm đoạt tiền của nhà đầu tư.
- Những nhà đầu tư của nhóm cấp cao: Những nhà đầu tư gia nhập mô hình vào thời gian đầu. Đây sẽ là nhóm người thu về nguồn lợi nhuận lớn hơn so với nguồn đầu tư ban đầu của mình, lợi nhuận mà họ nhận được là từ những nhà đầu tư sau.
- Nhà đầu tư của nhóm cấp thấp: Nhóm nhà đầu này tham gia dự án sau những nhà đầu tư cấp cao. Vì vậy mà lợi nhuận mà họ nhận được sẽ thấp hơn, thậm chí có thể là ít hơn cả số tiền họ bỏ ra để đầu tư. Nhóm nhà đầu tư này sẽ chịu ảnh hưởng khá nghiêm trọng nếu mô hình Ponzi phá sản.
- Những trung gian cùng nhà phân phối: Đây là nhóm người sẽ tiếp xúc gần hơn với những nhà đầu tư mới, khi lôi kéo được nhà đầu tư mới tham gia sẽ được nhận phần trăm hoa hồng của hệ thống.
Cơ chế hoạt động mô hình đa cấp Ponzi là gì?
Thường thì những dự án lừa đảo bằng mô hình lừa đảo Ponzi sẽ đi qua 4 giai đoạn như sau:
- Bắt đầu: Những kẻ lừa đảo sẽ bắt đầu lên kế hoạch về tiềm năng đầu tư hoặc đưa ra những mô hình kinh doanh ma, tiếp đó họ sẽ quảng bá đồng thời cam kết hỗ trợ nhà đầu tư đem về lợi nhuận cao với tỷ lệ rủi ro thấp.
- Mở rộng: Tiền của những nhà đầu tư tham gia sao sẽ dùng để chi trả mức lợi nhuận cho nhóm đầu tư lúc đầu. Việc này hỗ trợ tạo dựng niềm tin cho nhà giao dịch, họ sẽ trở lại đầu tư đồng thời kêu gọi thêm nhà đầu tư tiềm năng mới.
- Bão hòa: Số nhà đầu tư mới gia nhập giảm so với thời điểm đỉnh cao, việc xoay vòng dòng tiền dần chậm lại.
- Sụp đổ: Những nhà giao dịch cảm thấy được sự bất ổn đồng thời không thu về nguồn lợi nhuận như hứa hẹn ban đầu, họ sẽ đồng loạt yêu cầu rút tiền. Kẻ đầu sỏ của mô hình lúc này sẽ biến mất cùng với tất cả số tiền đầu tư.
Các dấu hiệu nhận biết mô hình đa cấp Ponzi là gì?
Hầu hết những dự án lừa đảo bằng mô hình Ponzi đều có những dấu hiệu nhận dạng như sau:
- Lợi nhuận thu được cao bất thường: Trò lừa Ponzi luôn hứa hẹn sẽ đem lại lợi nhuận rất cao, không thực tế vì nó cao hơn rất nhiều lần so với những dự án thông thường.
- Thiếu sự minh bạch: Những dự án Ponzi sẽ không có đầy đủ những thông tin liên quan đến chiến lược đầu tư hoặc phương thức để đem về lợi nhuận và lý do mà họ thường dùng để bao biện chính là bí mật của hoạt động kinh doanh.
- Vận hành theo cách thức “trả nợ cũ bằng tiền mới”: Ponzi sẽ dùng tiền của nhóm nhà đầu tư sau để chi trả lợi nhuận cho nhóm đầu tư trước và thực tế thì đây chính là lợi nhuận ảo.
- Áp lực của việc tái đầu tư: Những nhà đầu tư đã nhận được lợi nhuận sẽ được dự án đưa ra những đề xuất hấp dẫn hơn để họ tiếp tục đầu tư và lưu trữ tiền vào hệ thống trong khoảng thời gian dài.
- Marketing Aggressive: Họ sẽ dùng những chiến lược tiếp thị tác động mạnh mẽ đến tâm lý của người dùng đồng thời khai thác những mối quan hệ xung quanh kết hợp cùng lời mời gọi đầy hấp dẫn.
- Khó rút tiền: Nếu những nhà đầu tư có ý định rút tiền, họ sẽ đưa ra hàng trăm lý do để việc này không thể xảy ra.
- Không có giấy phép hay thậm chí là chưa đăng ký: Đa số những mô hình lừa đảo đều vận hành với tình trạng không được cấp giấy phép kinh doanh hoặc chưa đăng ký ở những cơ quan về tài chính.
- Không chắc chắn: Những mô hình Ponzi sẽ lụi tàn nếu không có nhà đầu tư mới gia nhập.
Với những điểm nhận dạng trên đây, bạn sẽ biết được những mô hình lừa đảo để tránh xa nó đồng thời không phải chịu thiệt hại về tài sản.
Các vụ Ponzi gây rúng động thị trường tài chính crypto thế giới
Đa số các sự kiện lừa đảo Ponzi ở thế giới tìm mã hóa đã gây nên hậu quả vô cùng nghiêm trọng trên quy mô toàn cầu:
- PlusToken: Đây là mô hình Ponzi Scheme nổi tiếng có nguồn gốc từ Trung Quốc, PlusToken vận hành bên dưới lớp áo ví lưu trữ tiền điện tử sinh lời cao. Mô hình này đã chiếm đoạt số tiền lên đến 3 tỷ USD của nhà đầu tư trên toàn cầu trước lúc phá sản vào năm 2019, làm cho thị trường tiền mã hóa trúng động.
- BitConnect: Được ra mắt vào năm 2016, BitConnect đã hứa hẹn với mức lợi nhuận cao lên đến 40% cho mỗi tháng dựa vào công nghệ bot đặc biệt. Dự án trên đã thu hút sự tham gia của hàng trăm nghìn nhà giao dịch trước lúc sụp đổ vào năm 2018, tạo ra thiệt hại được ước tính lên đến khoảng 2,6 tỷ đô đồng thời nó cũng trở thành ví dụ điển hình của các vụ lừa đảo lớn nhất trong lịch sử của crypto.
- OneCoin: Với danh xưng tự phong “kẻ huỷ diệt Bitcoin”, Ruja Ignatova nhưng em đã sáng lập ra OneCoin đã thành công thu hút 3,5 triệu khách hàng trên toàn cầu mà không thực sự có bất kỳ blockchain nào. Mô hình này đã thành công lừa đảo và chiếm đoạt 4,3 tỷ USD trước lúc nhà sáng lập bốc hơi vào năm 2017, sau đó đã bị FBI truy nã vô cùng gắt gao.
- FTX: Mặc dù không hoạt động dựa trên mô hình Ponzi kiểu truyền thống, tuy nhiên sự kiện sàn FTX sập vào năm 2022 với những cáo buộc về gian lận tài chính cũng như chiếm đoạt tài sản của khách hàng đã cho thấy các rủi ro tiềm ẩn. Sự việc trên đã làm cho thị trường tiền mã hóa đã bị mất đi niềm tin vô cùng nghiêm trọng đồng thời làm bốc hơi hàng chục tỉ đô vốn hóa chỉ trong khoảng thời gian ngắn.
Các sự kiện này đã cho thấy sự hấp dẫn của tiền mã hóa cũng sẽ kèm theo các rủi ro rất lớn khi nhà đầu tư không có sự cảnh giác.
Những vụ lừa đảo theo mô hình đa cấp Ponzi nổi tiếng ở Việt Nam
Thị trường tài chính của Việt Nam cũng đã gặp phải những vụ lừa đảo tiền mã hoá dựa vào mô hình Ponzi có quy mô lớn, tạo nên thiệt hại vô cùng nghiêm trọng cho nhà đầu tư:
- Pincoin và iFan: Nhận được sự quảng bá vô cùng rầm rộ vào năm 2018, đây là hai dự án đã hứa hẹn đem lại nguồn lợi nhuận rất lớn bằng việc đầu tư cho hệ sinh thái của blockchain. Nhưng thực tế thì đây là mô hình đa cấp núp bóng tiền mã hoá, dự án trên đã lừa đảo số lượng nhà đầu tư lên đến 32.000 người cùng tổng thiệt hại là 660 triệu USD.
- Crowd 1 và Saffron: Cả 2 mô hình trên đều lợi dụng mô hình đa cấp nhằm kêu gọi vốn đầu tư cho thực phẩm chức năng cùng tiền mã hóa, với lời cam kết lợi nhuận siêu tốc. Nhưng vào thời điểm mà dòng tiền mới rừng cạn kiệt thì cả 2 đều phá sản làm cho nhiều nhà đầu tư phải trắng tay.
- Skyway: Đây mà mô hình kêu gọi vốn để đầu tư vào công nghệ giao thông ở trên không, có sự kết hợp của blockchain nhằm gia tăng sự tin tưởng. Nhưng thực tế thì Skyway không có bất kỳ sản phẩm nào hoàn chình và mục đích chính của nó chủ yếu là kéo nhà đầu tư mới tham gia để chi trả lợi nhuận cho nhóm người đầu tư cũ, giống với mô hình Ponzi.
>> Xem thêm: MyAladdinz là gì? Vì sao bị nghi là chiêu trò đa cấp lừa đảo?
Theo những chuyên gia thì lý do chính làm cho nhiều nhà đầu tư ở Việt Nam dễ rơi vào “trap” Ponzi là vì thiếu kiến thức về tài chính nền tảng, tâm lý ham muốn làm giàu nhanh đồng thời dễ bị cuốn hút bởi các lời mật ngọt cùng cam kết lợi nhuận khổng lồ.
Vì sao Crypto là môi trường lý tưởng cho các mô hình Ponzi?
Thị trường tiền mã hóa từ lâu đã trở thành mảnh đất màu mỡ cho các mô hình Ponzi phát triển mạnh mẽ. Điều khiến Crypto thu hút những kẻ lừa đảo theo mô hình đa cấp Ponzi là gì? Hãy cùng phân tích những yếu tố then chốt ngay dưới đây.
Tình trạng phổ biến của mô hình Ponzi trong Crypto
Thị trường tiền mã hóa liên tục ghi nhận nhiều vụ lừa đảo Ponzi với quy mô ngày càng lớn. Theo số liệu từ Ponzi Tracker, chỉ trong năm 2022 thì tổng thiệt hại do các vụ lừa đảo này đã tăng gần 200%, từ 907 triệu USD lên đến 2,57 tỷ USD.
Vậy đâu là nguyên nhân khiến Crypto trở thành mảnh đất vàng cho các mô hình Ponzi? Cụ thể là:
- Tính ẩn danh cao: Giao dịch trong thị trường Crypto thường được bảo mật thông qua công nghệ blockchain phi tập trung. Điều này giúp che giấu danh tính của các bên tham gia, tạo điều kiện cho những kẻ lừa đảo thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản mà không dễ bị phát hiện.
- Thị trường non trẻ: Với sự phát triển nhanh chóng, kiến thức về Crypto vẫn còn mới mẻ đối với nhiều nhà đầu tư. Thiếu kinh nghiệm, tâm lý FOMO và mong muốn kiếm lợi nhuận nhanh chóng đã khiến nhiều người dễ dàng rơi vào bẫy của các mô hình Ponzi.
- Thiếu khung pháp lý rõ ràng: Nhiều quốc gia vẫn chưa có quy định cụ thể về tiền mã hóa, khiến việc xử lý các vụ lừa đảo trở nên khó khăn. Khi người dùng bị lừa đảo, khả năng thu hồi tài sản gần như không có, bởi hệ thống pháp lý chưa đủ mạnh để bảo vệ họ.
Yếu tố khiến nhà đầu tư dễ bị cuốn vào mô hình Ponzi
Hầu hết trader tham gia các dự án Ponzi đều bị hấp dẫn bởi viễn cảnh lợi nhuận cao. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều yếu tố khác khiến họ dễ dàng mắc bẫy như sau:
- Lợi nhuận hấp dẫn (ROI cao): Các dự án Ponzi thường hứa hẹn mức tỷ suất lợi nhuận cực cao, gấp nhiều lần so với các hình thức đầu tư truyền thống. Lời hứa lợi nhuận không tưởng này dễ dàng đánh trúng tâm lý ham muốn kiếm tiền nhanh của nhà đầu tư.
- Đánh giá thấp rủi ro: Mặc dù mô hình Ponzi luôn tiềm ẩn rủi ro rất cao, nhưng việc bị hoa mắt bởi lợi nhuận khiến nhà đầu tư không nhận thức đầy đủ về nguy cơ mất trắng tài sản.
Hậu quả của mô hình Ponzi trong Crypto
Mô hình Ponzi không chỉ gây thiệt hại cho các cá nhân tham gia mà còn để lại hệ quả tiêu cực cho cả thị trường Crypto, bao gồm:
- Mất mát tài sản nghiêm trọng: Hầu hết nhà đầu tư, đặc biệt là những người tham gia sau cùng, thường chịu thiệt hại lớn và mất toàn bộ số tiền đã đầu tư.
- Suy giảm niềm tin vào thị trường Crypto: Các vụ lừa đảo Ponzi khiến cộng đồng lo ngại và hoài nghi về tính minh bạch của thị trường tiền mã hóa.
- Rủi ro pháp lý: Nhà đầu tư không chỉ mất tiền mà còn có nguy cơ vướng vào các vấn đề pháp lý, đặc biệt nếu họ tham gia quảng bá hoặc giới thiệu người mới cho dự án Ponzi.
- Tác động tiêu cực đến nền kinh tế: Tại Việt Nam, nhiều vụ lừa đảo Ponzi với quy mô lớn đã gây thiệt hại tài chính cho hàng nghìn người, làm xói mòn lòng tin vào các hoạt động đầu tư tài chính và gây bất ổn trong xã hội.
Làm sao để phòng tránh Ponzi Scheme khi đầu tư Crypto?
Có thể nhận thấy mô hình trò lừa Ponzi đã phát triển một cách nhanh chóng và trở nên tinh vi hơn hay thậm chí làm cho những nhà đầu tư giàu kinh nghiệm vẫn chịu thiệt hại bởi những dự án này. Do đó để có thể tránh xa các dự án được tạo ra với mục đích lừa đảo trên thì nhà đầu tư phải:
- Nghiên cứu kỹ về dự án: Tìm hiểu kỹ lưỡng về Whitepaper, công nghệ, nhóm nhà phát triển lộ trình của dự án. Những dự án được hợp pháp hóa sẽ luôn công khai rõ ràng và minh bạch về thông tin.
- Kiểm tra về tính hợp pháp: Xác nhận dự án đã được cấp phép hay đăng ký với cơ quan quản lý có thẩm quyền hay uy tín giống với SEC hay không.
- Hiểu rõ về sản phẩm: Chỉ nên đặt niềm tin vào các dự án đã có sản phẩm thực tế hay dịch vụ cụ thể, đừng chỉ dựa vào các cam kết mơ hồ.
- Nâng cao cảnh giác với những lời hứa hẹn thu được lợi nhuận khổng lồ: Hãy nhớ kỹ, khi một cơ hội đem lại lợi ích quá lớn thì khả năng cao đó chính là một cái bẫy.
- Tránh bị áp lực phải đầu tư gấp: Những dự án lừa đảo đa phần đều dùng chiêu bài chung là cơ hội duy nhất để ép nhà đầu tư không thể suy xét mà phải ra quyết định vội vàng.
- Bảo mật các thông tin cá nhân: Phải ghi nhớ là không được chia sẻ khóa riêng tư hay thông tin đăng nhập cho bất cứ ai.
- Bắt đầu cùng số vốn nhỏ: Phải luôn cẩn thận khi đầu tư, đặc biệt là những dự án mới vẫn chưa nhận được sự xác minh.
- Chọn sàn giao dịch có uy tín: Đặt ưu tiên hàng đầu với những giao dịch ở các sàn có giấy phép minh bạch cùng uy tín trên thị trường.
Hãy nhớ rằng, sẽ không có bất cứ dự án đầu tư nào tuyệt đối hoàn hảo – đi kèm với lợi nhuận cao thì rủi ro cũng sẽ lớn. Nếu khi xem lại dự án có các điểm bất thường hay khó tin thì nên dừng việc đầu tư.
Khuyến nghị cho các cơ quan quản lý trong thị trường Crypto
Để tăng cường hiệu quả trong việc bảo vệ nhà đầu tư và duy trì tính minh bạch trên thị trường crypto, cơ quan quản lý cần triển khai một loạt biện pháp quan trọng dưới đây:
- Hoàn thiện khung pháp lý: Nhanh chóng thiết lập và điều chỉnh các quy định pháp lý phù hợp với thị trường crypto, nhằm bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư và ngăn chặn các hành vi lừa đảo tinh vi.
- Tăng cường giám sát: Không chỉ dừng lại ở việc ban hành luật, các cơ quan quản lý cần xây dựng hệ thống theo dõi và giám sát chặt chẽ hoạt động của các nền tảng crypto, giúp phát hiện sớm các mô hình Ponzi và giảm thiểu thiệt hại cho cộng đồng.
- Đẩy mạnh giáo dục tài chính: Phổ biến kiến thức tài chính cho cộng đồng thông qua các chương trình đào tạo, đặc biệt tập trung vào cách nhận biết và phòng tránh mô hình Ponzi. Điều này giúp người dân nâng cao nhận thức và kỹ năng tự bảo vệ trước các rủi ro tiềm ẩn.
So sánh mô hình Ponzi và mô hình kim tự tháp
Cả mô hình Ponzi và kim tự tháp đều là những hình thức lừa đảo tài chính phổ biến, nhưng chúng có cách thức hoạt động khác biệt rõ ràng. Cụ thể ta có bảng so sánh như sau:
| Tiêu chí | Ponzi Scheme | Pyramid Scheme |
| Cơ chế hoạt động | Một cá nhân hoặc tổ chức trung tâm đứng ra huy động vốn và chi trả lãi cho nhà đầu tư cũ bằng tiền từ nhà đầu tư mới. | Người tham gia phải mời thêm người khác để được chia hoa hồng, tạo thành mô hình phân tầng. |
| Dòng tiền vận hành | Dòng tiền chủ yếu đến từ dòng vốn của người tham gia mới, không có hoạt động kinh doanh thực tế tạo ra lợi nhuận. | Thu nhập dựa vào phí tham gia và phần trăm hoa hồng từ việc mời gọi thành viên mới. |
| Chiêu bài ngụy trang | Thường núp bóng các quỹ đầu tư, dự án tài chính công nghệ hoặc hợp đồng cam kết lợi nhuận cố định. | Tự nhận là mô hình kinh doanh hợp pháp, thường gắn mác tiếp thị liên kết hoặc đào tạo kỹ năng tài chính. |
| Lời hứa lợi nhuận | Hứa hẹn mức sinh lời cao, đều đặn và ít rủi ro. | Hấp dẫn người tham gia bằng viễn cảnh thu nhập không giới hạn nếu xây dựng được mạng lưới lớn. |
| Rủi ro hệ thống | Có thể tồn tại lâu nếu che đậy tốt, nhưng dễ đổ vỡ khi dòng tiền mới cạn hoặc nhiều người đồng loạt rút vốn. | Sụp đổ nhanh khi tốc độ mở rộng mạng lưới chậm lại hoặc bị giới hạn bởi dân số. |
Việc hiểu rõ bản chất và sự khác biệt giữa mô hình Ponzi và Kim tự tháp là bước đầu tiên giúp bạn tránh xa những cạm bẫy tài chính. Dù cả 2 đều là hình thức lừa đảo, nhưng cách thức hoạt động của chúng khác nhau và đều tiềm ẩn nguy cơ mất trắng tài sản.
Đối với các nhà đầu tư, hãy luôn giữ thái độ tỉnh táo, tìm hiểu kỹ dự án trước khi đầu tư và đừng bao giờ bị lóa mắt bởi những lời hứa lợi nhuận không thực tế. Đối với cơ quan quản lý, việc xây dựng khung pháp lý và tăng cường giáo dục tài chính là chìa khóa để bảo vệ cộng đồng khỏi các mô hình lừa đảo này.
Kết luận
Qua bài viết trên, blogtrading.net đã giúp bạn hiểu rõ Ponzi là gì, cách thức hoạt động và những dấu hiệu nhận biết mô hình lừa đảo này trong thị trường crypto. Hy vọng những kiến thức này sẽ hỗ trợ bạn nâng cao cảnh giác và tránh rơi vào bẫy tài chính nguy hiểm. Để đầu tư an toàn và hiệu quả, luôn ưu tiên nghiên cứu kỹ dự án và không bị cuốn vào những hứa hẹn lợi nhuận không tưởng. Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào, hãy để lại bình luận để cùng BlogTrading thảo luận nhé.
